Τον τελευταίο καιρό ασχολήθηκα με το θεωρία της Επίπεδης Γης. Η πρώτη επαφή έγινε μέσω τoυ facebook, όπου υπάρχουν πολλές ομάδες, ελληνικές και ξένες. Προσπάθησα να δώ τι πιστεύουν οι επιπεδιστές, (έτσι λέγονται αυτοί που πιστεύουν στην επίπεδη γη, flat earthers στα αγγλικά), και με τι αποδείξεις. Στην αρχή το πήρα για πλάκα, αλλά αργότερα μου κίνησε το ενδιαφέρον ο τρόπος που σκέφτονται.

Η πίστη σε μια επίπεδη Γη δεν υποστηρίζεται σε επιστημονικά στοιχεία και θεωρείται ευρέως ψευδοεπιστήμη που είναι ένα συνονθύλευμα δηλώσεων χωρίς κανένα επιστημονικό ενδιαφέρον. Οχι τόσο για την θεωρία της επίπεδης γης, που στην ουσία δεν πειράζει κανένα το τι σκέφτονται αυτοί οι άνθρωποι, αλλά η αδυναμία των μελών της να δεχτούν οποιαδήποτε άλλη απόδειξη της σφαιρικής γής και η προσπάθειά τους να αποδείξουν την δικιά τους. Eίναι επίσης παράξενο ότι όλοι οι επιπεδιστές πιστεύουν και στις άλλες θεωρίας συνωμοσίας. Δίδυμους πύργους, Covid, Τρίτη τάξη πραγμάτων κλπ.

Αριθμός επιπεδιστών.

Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο ακριβής αριθμός των ατόμων που πιστεύουν σε μια επίπεδη Γη, επειδή η πίστη σε τέτοιες ιδέες είναι συχνά διαδεδομένη σε διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, X πρώην twitter, tic-toc κλπ) και δεν είναι πάντα σαφές πόσοι άνθρωποι έχουν πραγματικά αυτές τις πεποιθήσεις σε σχέση με εκείνους που συμμετέχουν σε συζητήσεις για άλλους λόγους, τα γνωστά τρολ.  

Ετσι και στην Ελλάδα δεν μπορούμε να υπολογίσουμε το αριθμό των επιπεδιστών. Υπάρχουν ομάδες με 30.000 άτομα, αλλά σε αυτες τις ομάδες υπάρχουν 1) οι επιπεδιστές, που πράγματι πιστεύουν στην επίπεδη γή, 2) αυτοί που δεν πιστεύουν στην επίπεδη γή αλλά θέλουν να μάθουν την θεωρία της επίπεδης γης για να τους αντιμετωπίζουν και 3) αυτοί που κάνουν πλάκα και χαλαβέ, τα γνωστά τρολ, που είναι και οι περισσότεροι.

Το πρώτο συνέδριο των οπαδών της επίπεδης Γης έγινε το 2017 στο Ράλεϊ (Raleigh) της Βόρειας Καρολίνα και το παρακολουθήσανε 400 – 500 μέλη. Από τότε, και κυρίως με τη βοήθεια των κοινωνικών δικτύων, ο αριθμος έχει μεγαλώσει πολυ και έχουν χιλιάδες μέλη.

Βιβλιογραφία.

Ενα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι δεν υπάρχει κανένα βιβλίο ή άρθρο που να είναι δημοσιευμένο σε σοβαρά επιστημονικά περιοδικά (journals). Ολες οι «αποδείξεις» της επίπεδης γης βασίζονται σε youtube και tic-toc βίντεο, από άγνωστους δημιουργούς των οποίων η μόρφωσή τους είναι σε επίπεδο λυκείου οι περισσότεροι.  Τα λίγα βιβλία της επίπεδης γης που υπάρχουν είναι του 19ου αιώνα (π.χ. William Carpenter, 1885) , και οι όλοι οι συγγραφείς δεν έχουν καμία σχέση με τις Θετικές επιστήμες (Φυσική, Αστρονομία, Γεωλογία κλπ.) Παράδειγμα, ο Έρικ Ντουάι (Eric Dubay) πόυ έχει γράψει το “The Flat-Earth Conspiracy”, διδάσκει Γιόγκα (Yoga) και ΓουίνΤσαν (Wing Chun, κινέζικη πολεμική τέχνη)

Αν ψάξετε τα βιβλία αυτά στο amazom.com, θα μπορέσετε να δείτε για τί βιβλία μλάμε.

Στην Ελλάδα ο κ. Κωνσταντίνος Μπενίσης είναι γνωστός επιπεδιστής και εκπρόσωπoς των Flat Earth Europe, και όπως έχει δηλώσει ο ίδιος, είναι μηχανολόγος από ιδιωτικές σχολές αλλά δεν έχει ακολουθήσει τον κλάδο αυτό. Είναι πολλά χρόνια (ερασιτέχνης) ερευνητής στο ζήτημα της επίπεδης Γης. Δεν έχει γράψει κάποιο άρθρο ή βιβλίο πάνω στο θέμα της επίπεδης γης, αλλά έχει συζητήσει και φτιάξει αρκετά youtube βίντεo.  

Θεωρία.

Η θεωρία της επίπεδης γής λέει -με λίγα λόγια- ότι η γή είναι επίπεδος και κυκλική, υπάρχει ένας θόλος, σαν γυάλινο καπάκι, πάνω απο τον ουρανό και μέσα στον θόλο υπάρχει η γή, ο ήλιος και το φεγγάρι, τα οποία είναι σε μικρό μικρότερο μέγεθος από το κανονικό, και γυρίζουν πάνω από την γή. Στην περιφέρεια της γης είναι η Ανταρτική, ένα τοίχος από πάγο, 43 μέτρα ψηλό, το οποίον δεν μπορεί και δεν επιτρέπεται σε κανένα να το περάσει. Δεν έχουν γίνει αποστολές στο φεγγάρι, δεν υπάρχει διαστημικός σταθμός (ISS) και όλες οι φωτογραφίες της γης που υπάρχουν από το διάστημα έχουν γίνει από υπολογιστές – Computer Generated Images (CGI).

Ο θόλος είναι σε 73.000 μίλια ύψος (118.000 χιλιόμετρα, https://www.youtube.com/watch?v=IAcp3BFBYw4 , 2:00 λεπτά) , από κάποιο υλικό που δεν ξέρουμε, και αν κάποιος πύραυλος φτάσει εκεί, τότε χτυπάει τον θόλο και γυρίζει πίσω.

Η Νάσα είναι ένας οργανισμός που δουλεύει σε έργα (projects) για το διάστημα αλλά αυτά δεν τελειώνουν ποτέ. Γίνονται μόνο για να παίρνει η ΝΑΣΑ λεφτά !

Βίβλος και το Κοράνι.

Πολλοί επιπεδιστές πιστεύουν οτι η Βίβλος αναφέρει ότι η γή είναι … επίπεδη ! Για παράδειγμα, αναφέρουν ορισμένους στίχους της Βίβλου όπως:

• Ησαΐας 11:12 «… θα συγκεντρώσει τους διεσπαρμένους του Ισραήλα και θα συνάξει τους διασκορπισμένους του Ιούδα από τις τέσσερις γωνιές της γης»
• Ιώβ 37:3 «Την εξαπολύει κάτω από ολόκληρο τον ουρανό και στέλνει την αστραπή του στα πέρατα της γης.»
• Λουκάς 13:29 «Μάλιστα θα έρθουν άνθρωποι από την ανατολή και τη δύση και από τον βορρά και τον νότο και θα πλαγιάσουν μπροστά στο τραπέζι στη Βασιλεία του Θεού.»
• Ματθαίος 4:8 « Έπειτα ο Διάβολος τον πήγε σε ένα πολύ ψηλό βουνό και του έδειξε όλα τα βασίλεια του κόσμου και τη δόξα τους»
• Λουκάς 4:5 «Εκείνος λοιπόν τον ανέβασε κάπου ψηλά και του έδειξε όλα τα βασίλεια της κατοικημένης γης μέσα σε μια στιγμή.»

Η Βίβλος βέβαια δεν αναφέρει οτι η γη είναι επίπεδη, όπως θέλουν να το παρουσιάσουν οι επιπεδιστές και η απάντηση είναι στο : «Διδάσκει η Αγία Γραφή ότι η Γη Είναι Επίπεδη;» και στο “Does the Bible teach that the earth is flat?”

Σημειωτέον ότι και οι μωαμεθανοί επιπεδιστές πιστεύουν επίσης ότι το Κοράνι λέει οτι η γη είναι επίπεδη (https://www.youtube.com/watch?v=veXZgk6u_mU)

Παρ’ολα αυτά, το επίσημο webiste της Επίπεδης γης, tfes.org, αναφέρει ότι η θεωρία της Επίπεδης γη δεν συνδέεται με κάποια θρησκεία, ούτε επίσημα ούτε ανεπίσημα….. δηλαδή, πείτε ότι θέλετε.

Υπάρχουν και άλλες πολλές λεπτομέρειες που διαφωνούν οι επιπεδιστές, όπως το ύψος της επίπεδης γής (πόσο “χοντρή” είναι η επίπεδη γή)

Πειράματα.

Πειράματα, με την σωστή έννοια της λέξης, που να αποδεικνύουν της επίπεδη γη δεν έχουν γίνει. Ο κος Μπενίσης έχει κάνει ένα πείραμα «Μέτρηση με λέιζερ στα 28 χλμ απο το Καβούρι στην Σαλαμίνα» αλλά ο σύνδεσμος που έχει δώσει δεν είναι διαθέσιμος. https://www.youtube.com/watch?v=J_nrWVjD-Wo και δεν υπάρχει καμία παρουσίαση του πειράματος, τι έπρεπε να γίνει και τι έγινε τελικά. Εχει γίνει επίσης μία άλλη προσπάθεια απο ορισμένα μέλη της facebook ομάδας «Flat Earth Hellas – ΕΠΙΠΕΔΗ ΓΗ 🇬🇷🇬🇷» αλλά είναι για γέλια – κυριολεκτικά, τύφλα να’χουν οι Μόντυ Πάιθον! (Πρέπει όμως να είσαι μέλος της ομάδας «Flat Earth Hellas – ΕΠΙΠΕΔΗ ΓΗ 🇬🇷🇬🇷» στο facebook για να την δεις) https://www.facebook.com/100011422178056/videos/882597222131009/?idorvanity=160399357872163

Ολες οι αποδείξεις της επίπεδης γή είναι «δια της εις άτοπον επαγωγής». Δηλαδή, ένα φαινόμενο που δεν ισχύει στην (σφαιρική) γή και γίνεται στην γή, συνεπάγεται οτι η γη είναι επίπεδη. Προφανώς λάθος, γιατί αν η γη δεν είναι σφαιρική, μπορεί να είναι οποιαδήποτε σχήμα. Κύβος, ρόμβος, επίπεδο τετράγωνο κλπ.

Γιατί η γη είναι επίπεδη και όχι σφαιρική.

Παρακάτω είναι ορισμένες αποδείξεις της επίπεδης γης, όπως τις παρουσιάζουν οι ίδιοι οι επιπεδιστές. Δεν προσθέτω τις απαντήσεις/εξηγήσεις που εξηγούν τα φαινόμενα αυτά. Μπορείτε να τις βρείτε στην βιβλιογραφία στο τέλος και υπάρχουν άπειροι σύνδεσμοι και youtube βίντεο που τα εξηγούν. Οι περισσότερες από αυτές τις «αποδείξεις» της επίπεδης γης αναρτώνται συχνά-πυκνά στις ομάδες των κοινωνικών μέσων δυκτίωσης, απο διάφορα μέλη της ομάδας, οι οποίοι όμως δεν δέχονται τις απαντήσεις και εξήγησεις των άλλων μελών.  Ξαναλέω, αυτές είναι οι αποδείξεις της επίπεδης γης από τους ίδιους τους επιπεδιστές.

Επίπεδος ορίζοντας: Ο ορίζοντας εμφανίζεται πάντα απόλυτα επίπεδος, 360 μοίρες γύρω από τον παρατηρητή, είτε σε υψόμετρο 35 χιλιομέτρων είτε στο επίπεδο του εδάφους.

Aπουσία στοιχείων για την καμπυλότητα της γης: Αν και υπάρχουν εφαρμογές υπολογισμού της καμπυλότητας της γης (earthcurvature.com , dizzib.github.io/earth/curve-calc), καμία μελέτη δεν μπορεί να επιβεβαιώσει την ύπαρξη της καμπυλότητας της γης. Τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση αυτής της υποτιθέμενης καμπυλότητας, επομένως, δεν έχουν πραγματική και επαληθεύσιμη μαθηματική βάση.

Δοκιμές με λέιζερ: Δοκιμές λέιζερ έχουν διεξαχθεί στη λίμνη Σαλτ Λέικ (Great Salt Lake) στη Γιούτα (Utah), σε ακτές που απέχουν 34 χιλιόμετρα η μία από την άλλη και οι οποίες, χαρτογραφικά, βρίσκονται στο ίδιο ύψος. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, θα πρέπει να υπάρχει υψομετρική διαφορά 90 μέτρων λόγω της υποτιθέμενης καμπυλότητας της γης μεταξύ των δύο σημείων. Ωστόσο, το λέιζερ παραμένει αντιληπτό σε αυτή την απόσταση. Αυτό το επιχείρημα από μόνο του ακυρώνει τη θεωρία της υδρογείου.

Φάροι: Οι ψηλότεροι φάροι στον κόσμο έχουν ύψος 90 μέτρα και είναι ορατοί σε απόσταση 65 χιλιομέτρων. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, θα έπρεπε να βρίσκονται 330 μέτρα κάτω από τον ορίζοντα σε τέτοια απόσταση. Ομοίως, ελαφριές σημαδούρες, λιγότερο ισχυρές και ανυψωμένες μόνο λίγα μέτρα, είναι ορατές έως και 25 km. Σε αυτή την απόσταση, θα πρέπει να βρίσκονται 50 μέτρα κάτω από ορίζοντα, με βάση τα επίσημα στοιχεία.

Σικάγο: Η πόλη του Σικάγο είναι ορατή από 94 χιλιόμετρα μακριά στην απέναντι όχθη της λίμνης Μίσιγκαν (Michigan). Ωστόσο, με την υποτιθέμενη καμπυλότητα της γης, το Σικάγο θα πρέπει να βρίσκεται 700 μέτρα κάτω από τον ορίζοντα.

Λίμνη Βαϊκάλη: Η λίμνη Βαϊκάλη, στην Ρωσσία, με τα 636 χιλιόμετρα σε μήκος, έχει μια τέλεια επίπεδη παγωμένη επιφάνεια. Σύμφωνα με επίσημες ενδείξεις σχετικά με την καμπυλότητα της Γης, θα πρέπει να περιμένει κανείς μια διαφορά στο υψόμετρο περίπου 31 χιλιομέτρων σε αυτή την απόσταση. Ωστόσο, αυτή η διαφορά στο υψόμετρο απουσιάζει. Επιπλέον, δοκιμές που έγιναν τόσο στη λίμνη Βαϊκάλη όσο και στο Σάλαρ ντε Ατακάμα (Salar de Atacama) στη Χιλή επιβεβαιώνουν αυτή την παρατήρηση, αποκαλύπτοντας μια επίπεδη επιφάνεια και στις δύο περιπτώσεις.

Επίφάνεια της θάλασσας: Το νερό δεν μπορεί να λυγίσει και να κατανεμηθεί ομοιόμορφα σε μια σφαιρική επιφάνεια. Εξ ορισμού, η στάθμη της θάλασσας είναι πάντα επίπεδη και δεν είναι απολύτως συμβατή με τη θεωρία της υδρογείου. «Επίπεδο» σημαίνει ακριβώς αυτό που εκφράζει.

Βαρύτητας: Η θεωρία της βαρύτητας έρχεται σε αντίθεση με την υποτιθέμενη φυγόκεντρη δύναμη της γης. Αν υπήρχε [η βαρύτητα] θα έπρεπε να είναι πιο αδύναμη στον ισημερινό, όπου η φυγόκεντρος δύναμη είναι ισχυρότερη, παρά στους πόλους, όπου αυτή η δύναμη απουσιάζει. Επιπλέον, έρχεται σε αντίθεση με τους νόμους της φυσικής που λένε ότι μια δύναμη, σε μια περιστρεφόμενη σφαίρα, κατανέμεται ομοιόμορφα σε ολόκληρη την επιφάνειά της και ασκεί την ίδια ένταση σε διαφορετικά σημεία.

Υψος πτήσης: Εάν η γη είχε καμπυλότητα, ένα εμπορικό αεροπλάνο δεν θα μπορούσε να διατηρήσει ένα σταθερό ύψος. Με αυτόν τον τρόπο, θα απομακρυνόταν από τη γη. Για να διατηρήσει την απόστασή του από τη γη, ένα εμπορικό αεροπλάνο θα έπρεπε να προσαρμόζει συνεχώς το ύψος του προς τα κάτω. Εάν ένα αεροπλάνο πετάξει από το Παρίσι στη Λισαβόνα, θα διανύσει 1453 χιλιόμετρα. Ωστόσο, σε μια τέτοια απόσταση, θα πρέπει να καλύπτει μια υψομετρική διαφορά 164 χιλιομέτρων.

Γυροσκόπια: Το γυροσκόπιο είναι ένα εργαλείο πλοήγησης που επιτρέπει στα αεροπλάνα να διατηρούν σταθερό προσανατολισμό. Ωστόσο, στον πιο βασικό σχεδιασμό του, ένα γυροσκόπιο έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί σε επίπεδη επιφάνεια. Σε έναν ορίζοντα που κλίνει, ένα χειροκίνητο γυροσκόπιο θα παρουσίαζε μια συνεχή κλίση σε μια σφαιρική επιφάνεια.

Απόσταση από τον ήλιο: Εάν ο ήλιος ήταν 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά, οι ακτίνες του θα χτυπούσαν ένα συγκεκριμένο σημείο με σταθερή γωνία. Ωστόσο, παρατηρείται ότι οι ακτίνες φωτίζουν τη γη υπό διαφορετικές γωνίες. Αυτό δείχνει ότι ο ήλιος είναι πιο κοντά και μικρότερος.

Διαφορές θερμοκρασίας: Αν ο ήλιος βρισκόταν σε αδιανόητες αποστάσεις, δεν θα έπρεπε να παρατηρούμε τόσο μεγάλες διακυμάνσεις στη θερμοκρασία από το ένα μέρος στο άλλο. Ωστόσο, περιοχές που απέχουν μόλις μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα μπορεί να παρουσιάσουν σημαντικές διαφορές θερμοκρασίας.

Το σταθερό υψόμετρο του ήλιου: Ο ήλιος ούτε ανατέλλει ούτε δύει. Κινείται οριζόντια πάνω από τη γη. Αυτό που ερμηνεύουμε ως ανύψωση ή δύση οφείλεται στην προοπτική, σαν μια οροφή που, αν και βρίσκεται σε σταθερό ύψος, μας φαίνεται χαμηλότερα όταν είναι πιο μακριά.

Αντανακλάσεις στη θάλασσα: Εάν η γη ήταν πραγματικά σφαιρική, οι αντανακλάσεις του ήλιου και της σελήνης στην επιφάνεια της θάλασσας δεν θα μπορούσαν να επεκταθούν στον ορατό ορίζοντα. Η υποτιθέμενη καμπυλότητα θα έπρεπε, μετά από μόλις 3 χιλιόμετρα, να εισάγει πτώση 70 εκατοστών, καθιστώντας αδύνατη οποιαδήποτε ανάκλαση, και αυτή η κλίση θα αυξανόταν με κάθε επιπλέον μέτρο.

Η κυκλική κίνηση των αστέρων: Για χιλιετίες, η ανθρωπότητα έχει τεκμηριώσει τα ίδια αστέρια στον ουρανό που κινούνται με κυκλική κίνηση από πάνω μας. Ωστόσο, επίσημοι φορείς δηλώνουν ότι η γη περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της, κινείται προς τα εμπρός, περιφέρεται γύρω από τον ήλιο και το υποτιθέμενο ηλιακό σύστημα κυλάει μέσα από ένα υποθετικό σύμπαν με πάνω από 2,1 εκατομμύρια χλμ/ωρα. Αυτές οι τέσσερις ταυτόχρονες κινήσεις με εκπληκτικές ταχύτητες δεν είναι συμβατές με το γεγονός ότι παρατηρούμε συνεχώς τα ίδια αστέρια να κινούνται σε κυκλική κίνηση

Οι αόρατοι δορυφόροι: Ενώ οι σύγχρονες τεχνολογίες μας επιτρέπουν να κάνουμε ζουμ στο φεγγάρι με αξιοσημείωτη ακρίβεια, περιέργως, δεν υπάρχουν διαθέσιμες φωτογραφίες δορυφόρων που έχουν ληφθεί από τη γη. Επιπλέον, καμία εικόνα από τον δορυφόρο που είναι διαθέσιμη μέχρι σήμερα, δεν προσφέρει συνεχή προβολή της περιστροφής της γης κατά τη διάρκεια μιας ολόκληρης ημέρας. Επιπλέον, παρά την αδιάκοπη κυκλοφορία χιλιάδων αεροπλάνων στον ουρανό μας, περιέργως, κανένα από αυτά δεν εμφανίζεται σε αυτές τις υποτιθέμενες εικόνες από τον δορυφόρο.

Παλίρροιες: Η βαρύτητα, αυτή η έννοια καλά στερεωμένη στη λαϊκή σκέψη, φαίνεται ανεξήγητα επιλεκτική, επιλέγοντας να ενεργεί σε ορισμένα υδάτινα σώματα ενώ παραμελεί άλλα. Στην πραγματικότητα, ο ήλιος (που φέρει θετικό φορτίο) και η σελήνη (που φέρει αρνητικό φορτίο) λειτουργούν σαν ισχυροί ηλεκτρομαγνήτες, δημιουργώντας ένα δυναμικό μαγνητικό πεδίο στο νερό. Αυτό το φαινόμενο μαγνητικής απώθησης είναι η πραγματική αιτία της παλίρροιας, όπως αποδεικνύεται από πειράματα μικρής κλίμακας.

Γνώσεις.

Ολες αυτές οι «αποδείξεις» της επίπεδης γης εύκολα καταρίπτονται με γνώσεις Φυσικής του Λυκείου. Ορισμένες φορές χρειάζονται γνώσεις περισσότερες από αυτές που δίνει το λύκειο οταν οι επιπεδιστές μιλάνε για για Κβαντομηχανική, Θεωρία Σχετικότητας, Μαύρες Τρύπες και άλλα και θεωρούν ότι ο Αινσταϊν, ο Σρέντινγκερ (Schrödinger), ο Στίβεν Χώκινγ (Stephen Hawking) και άλλοι είναι όλοι ψευτο-επιστήμονες.

Π.χ. ο Σρέντινγκερ δεν είναι σοβαρός γιατί η γάτα είναι ζωντανή ή νεκρή (!!). Ο Στιβεν Χωκινγ έγραψε δυό βιβλία και κάτι έγινε! Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) δεν υπάρχει γιατί ο προγραμματιστής κανονίζει την απάντηση στα ερωτήματα !  

Μόνο οι δηλώσεις αυτές δείχνουν το επίπεδο. Και άλλα πολλά που δεν επιτρέπουν λόγο συζήτησης.  

Επιπλέον, όταν δεν πιστεύεις σε βασικές αρχές (βαρύτητα π.χ.) είναι δύσκολο να συζητήσεις σοβαρά. Οι επιπεδιστές πιστεύουν ότι δεν υπάρχει βαρύτητα, και αντ’αυτής υπάρχει η πυκνότητα. Ξεχνάνε όμως ότι η πυκνότητα δεν είναι δύναμη και συνεπώς τα αντικείμενα μπορούν να κινούνται σε κάθε κατεύθυνση και όχι μόνο προς τό έδαφος.

Βιβλιογραφία.

1. Lee McIntyre, “Calling all physicists”, American Journal of Physics, September 2019 https://pubs.aip.org/aapt/ajp/article/87/9/694/1043319/Calling-all-physicists
2. Steve Mirsky, “Flat Earthers: What They Believe and Why”, Scientific American, March 2020 https://www.scientificamerican.com/podcast/episode/flat-earthers-what-they-believe-and-why/
3. John Ingold, “We went to a flat-Earth convention and found a lesson about the future of post-truth life.”  The Colorado Sun, November 2018 https://coloradosun.com/2018/11/20/flat-earth-convention-denver-post-truth/
4. Rachel Brazil, “Fighting flat-Earth theory”, PhysicsWorld.com, July 2020 https://physicsworld.com/a/fighting-flat-earth-theory/
5. Eric Dubay, “The Flat-Earth Conspiracy”, 2014, ISBN: 978-1-312-66448-7
6. Η Βίβλος.
7. William Carpenter, “One Hundred Proofs That The Earth Is Not A Globe.” Printed and Published by the Author, 1885 https://www.gutenberg.org/files/55387/55387-h/55387-h.htm
8. https://la-terre-plate.com/en “The flat Earth”  https://la-terre-plate.com/en/preuves-scientifiques
9. Paul Sutter, “How to debate a flat-Earther”, www.space.com, February 2022, https://www.space.com/how-to-debate-flat-earther.html
10.  Controversial YouTube star Logan Paul documents Flat Earth conference , ABC News, March 2019 https://abcnews.go.com/Nightline/video/controversial-youtube-star-logan-paul-documents-flat-earth-62030277
11. Διδάσκει η Αγία Γραφή ότι η Γη Είναι Επίπεδη; Μάρτυρες του Ιεχωβά https://www.jw.org/el/%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%B4%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B5%CF%82/%CE%B5%CF%81%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82/%CE%B5%CF%80%CE%AF%CF%80%CE%B5%CE%B4%CE%B7-%CE%B3%CE%B7/
12. Έλληνες υποστηρικτές του Flat Earth στην Ανάβυσσο,  https://www.youtube.com/watch?v=5KVy6DsDVCo (10:45 λεπτά στα Ελληνικά)

Youbute

1. https://www.facebook.com/Tzanis72/videos/1862080600811790/?idorvanity=160399357872163 (2:27 λεπτά στα Ελληνικά στό facebook)
2. Κωνσταντίνος Μπενίσης ,  “Η Γη Είναι Επίπεδη”  https://www.youtube.com/watch?v=ByKBAJsCJG0 (1:50:20, 1 ωρα και 50 λεπτά)
3. Κων/νο Μπενίση, «Επίπεδη γη (Flat Earth), με την Korina» https://www.youtube.com/watch?v=I_zLGdQ2dts (1:42:58, 1 ωρα και 42 λεπτά, σε Ελληνικά)
4. Logan Paul : FLAT EARTH: To The Edge And Back (Official Movie) https://www.youtube.com/watch?v=vpljiOgd9RQ (50:02 λεπτά, στα Αγγλικά)
5. Is Earth Actually Flat? https://www.youtube.com/watch?v=VNqNnUJVcVs (10:30 λεπτά στα Αγγλικά)
6. High-altitude balloon reveals flat horizon, https://www.youtube.com/watch?v=veXZgk6u_mU (Quran) 1:35 mins

Αποδόμηση (Debunking) – Youtube

1. Debunking: Flat Earth https://www.youtube.com/watch?v=eP42rHXAfcw (23:58 στα Αγγλικά)
2. 10 Ξεκαρδιστικές Θεωρίες των Οπαδών της Επίπεδης Γης – Τα Καλύτερα Top10 : https://www.youtube.com/watch?v=6vlkHXsBXcw (8:19 στα Ελληνικά)
3. Οι πραγματικοί πλανήτες έχουν καμπύλες! | Debunking #13 https://www.youtube.com/watch?v=WbWSILfs654&t=1s (26:52 στα Ελληνικά)
4. Γιατί η Γη είναι σφαιρική; https://www.youtube.com/watch?v=xbcZHafiNbo (6:37 στα Ελληνικά)
5. The 10 Things That All Flat Earthers Say https://www.youtube.com/watch?v=KyD8VIK032o (18:30 λεπτά στα Αγγλικά)

Χριστόδουλος Λάζαρης
Μαθηματικός
MSc Στατιστικής,
MSc Πληροφορικής.
BSc Digital Technology and Design